اهل قلمی که از بین ما رفتند

به گزارش ایسنا، ژیلا تقی‌زاده، داستان و نمایشنامه‌نویس، نقاش و طراح صحنه سال ۱۳۳۸ در تهران متولد شد. او روز دوم فروردین ۱۳۹۹ پس از سال‌ها مبارزه با بیماری سرطان در ۶۱ سالگی درگذشت.

از آثار داستانی تقی‌زاده می‌توان به «جیبی پر از بادام و ماه»، «لباس آبی روی بند رخت»، «کهنه رباط»، «من با یه پریزاد دوستم»، «خودنویس‌های بیچاره»، «سهم من از دریا»، «به اندازه یک نقطه» (نامزد دریافت جایزه ادبی «پروین») و… اشاره کرد.

رمضانعلی اولیایی‌ دلارستاقی، شاهنامه‌پژوه، مدرس و نویسنده در سال ۱۳۱۲ در قادی محله آمل متولد شد و روز ۴ فروردین‌ماه امسال در ۸۷ سالگی از دنیا رفت.

از او به عنوان «پدر فرهنگ آمل» یاد می‌شود. از آثار اولیایی، به «شرح حال محمدبن جریرطبری» و «سیدمحمدعلی حسینی‌نیاکی معروف به داعی الاسلام» می‌توان اشاره کرد.

ثریا قزل‌ایاغ، نویسنده و پژوهشگر ادبیات کودک و نوجوان، متولد دی‌ماه ۱۳۲۲ بود و چهاردهم فروردین‌ماه در ۷۷ سالگی از دنیا رفت.

«نقش کتاب‌های‌ کودکان در همسازی کودکان معلول با جریان زندگی روزمره»، «فریاد مرا بشنو» نوشته میلدرد تیلور،  «راهنمای بازی‌های ایران»، «قصه‌گویی و نمایش خلاق» از دیویی چمبرز، «ادبیات کودکان و نوجوانان و ترویج خواندن؛ مواد و خدمات کتابخانه برای کودکان و نوجوانان»، «نوشتن برای کودکان» از  مارگرت کلارک، «پرنیان و آب؛ با لالایی تا سرزمین خواب»،‌ «لالایی‌ها و ترانه‌های‌ نوازشی، از تولد تا سه‌سالگی» و «خواندن با کودک، از تولد تا سه‌سالگی» از جمله کتاب‌های او هستند.

رضا بابایی، مدرس حوزه و دانشگاه، پژوهشگر و مسئول انجمن قلم حوزه، متولد ۱۳۴۳، روز ۱۸ فروردین‌ماه در سن ۵۵ سالگی بر اثر بیماری سرطان درگذشت.

«مولوی و قرآن»، «درآمدی بر دین‌شناسی حافظ»، «بهتر بنویسیم»، «خارج از نوبت»، «آیین قلم»، «نیایش‌نامه»، «اعجاز بیانی قرآن»، «پیش‌شرط‌های پژوهش در علوم دینی»، «دین و دینداری» و «محمد برگزیده خدا» از جمله آثار او هستند.

پری منصوری، نویسنده و پژوهشگر، متولد سال ۱۳۱۴ بود که ۲۲ فروردین‌ماه  پس از سال‌ها بیماری در لندن از دنیا رفت.

«بچه‌های راه‌آهن» نوشته ادیت نِزبیت و «باران بهاری» و «روزی از روزهای زندگی» نوشته مانلیو آرگه تا از جمله ترجمه‌های او است. از جمله داستان‌های او هم می‌توان به «بالاتر از عشق» و «مهمانی در غربت»  اشاره کرد.

حسن انوشه، نویسنده، مترجم و پژوهشگر، متولد اسفند ۱۳۲۳ در بابل، ۲۳ فروردین‌ماه امسال در سن ۷۵ سالگی به دلیل بیماری سرطان درگذشت.

از آثار او می‌توان به «تاریخ ایران کیمبریج: از ظهور اسلام تا آمدن دولت سلجوقیان»، «تاریخ ایران کیمبریج: از سلوکیان تا فروپاشی دولت ساسانیان»، «تاریخ ایران کیمبریج: از آمدن سلجوقیان تا فروپاشی دولت ایلخانان»، «ایران و تمدن ایرانی، کلمان هوار»، ترجمه «ایران در سپیده دم تاریخ» و … اشاره کرد.

حشمت‌الله کامرانی، مترجم، در سال ۱۳۲۰ در نهاوند متولد شد. او ۲۵ فروردین‌ماه به دلیل ایست قلبی در ۷۹ سالگی درگذشت.

کامرانی در آغاز به ترجمه آثاری چون «انگل» نوشته ماکسیم گورگی و «همزاد» داستایوفسکی پرداخت. از دیگر ترجمه‌های او می‌توان به «مرگ و دختر جوان» نوشته دورفمن، «جاودانگی» نوشته میلان کوندرا، «خانه ارواح» نوشته ایزابل آلنده، «فرزندان سانچز» نوشته اسکار لوئیس و… اشاره کرد.

کامران جمالی شاعر، نویسنده و مترجم ادبیات آلمانی، متولد سال ۱۳۳۱ در تهران بود که ۲۹ فرودین‌ماه به دلیل عارضه ریوی در آلمان از دنیا رفت.

ترجمه آثار نویسندگانی چون گونتر گراس، هاینریش بل، تئودور فونتانه، برتولت برشت و … از جمله تلاش‌های او برای ارائه‌ آثار مطرح ادبیات جهان به فارسی‌زبانان است. «واحه‌ای سرخ در صحاری زرد»، «مرغ نیما»، «در انجماد پس از زمهریر» و «کلاغی و بیانی و برف» نیز از مجموعه شعرهای منتشرشده‌ اوست. از فعالیت‌های جمالی در عرصه تحقیق و پژوهش هم می‌توان به کتاب‌های «فردوسی و هومر، تحقیقی در حوزه ادبیات تطبیقی» و «جادوی شعر در کلام نهفته است» اشاره کرد.

سوسن طاقدیس، نویسنده کتاب‌های کودک و نوجوان در سال ۱۳۳۸ در شیراز به دنیا آمد  و روز پنجم اردیبهشت‌ماه بر اثر عارضه قلبی از دنیا رفت.

این نویسنده فعالیت داستان‌نویسی حرفه‌ای خود را با نوشتن داستان «بابای من دزد بود» در کیهان بچه‌ها آغاز کرد. او آثار متعددی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان به بازار نشر ارائه داده است که «قدم یازدهم»، «زرافه من آبی است»، «پشت آن دیوار آبی» ، «هزار سال نگاه»، «تو هم آن سرخی را می‌بینی»، «دخترک و فرشته‌اش»، «بزغاله‌های سبز»، «یکی بود» و «جوراب سوراخ» تعدادی از آثار اوست.

نجف دریابندری، نویسنده و مترجم، زاده‌ سال ۱۳۰۹ در آبادان  بود که ۱۵ اردیبهشت‌ماه پس از سال‌ها بیماری از دنیا رفت.

«پیرمرد و دریا» (ارنست همینگوی)، «بیگانه‌ای در دهکده» و «هاکلبری فین» (مارک تواین)، «پیامبر و دیوانه» (جبران خلیل جبران) و «رگتایم» و «بیلی باتگیت» (دکتروف) از جمله ترجمه‌های او هستند. «کتاب مستطاب آشپزی، از سیر تا پیاز» نیز عنوان یک کتاب آشپزی اثر نجف دریابندری با همکاری همسر فقیدش، فهیمه راستکار، است.

فرج الله کمالی، شاعر، متولد دوم تیرماه سال ۱۳۲۸ خورشیدی در شهر برازجان و از  شاعران محلی سرای دشتستان  بود که ۱۹ اردیبهشت‌ماه در سن ۷۱ سالگی از دنیا رفت.

از این شاعر مجموعه شعرهای «دشتسونی» و «لیک ناله بیچارگان» بر جای مانده‌ است.

علی پیرنیا، مترجم و مصحح، سوم خردادماه از دنیا رفت. او تصحیح  «همایون‌نامه زجاجی» را در کارنامه خود دارد. منظومه «همایون‌نامه زجاجی» نوشته حکیم زجاجی، شامل ۶۰ هزار بیت رویدادهای تاریخ اسلام را به تصویر کشیده ‌است که با گزارش ولادت پیامبر اکرم(ص) و رویدادهای صدر اسلام آغاز می‌شود و تا وفات حضرت محمد(ص) ادامه می‎‌یابد.

مهدی اخوان لنگرودی، شاعر و نویسنده، زاده سال ۱۳۲۴ در شهر لنگرود بود که پنجم خردادماه در ۷۵ سالگی به دلیل عارضه مغزی در اتریش از دنیا رفت. او شاعر «گل یخ» ترانه معروف بود.

نخستین دفتر شعر اخوان لنگرودی با عنوان «سپیدار» در سال ۱۳۴۵ با مقدمه محمود پاینده لنگرودی چاپ شد. از دیگر آثار شعری او  می‌توان به «چوب و عاج» ۱۳۶۹، «آبنوس بر آتش» ۱۳۷۰، «خانه» ۱۳۷۵، «سالیا» ۱۳۷۸ و «گل یخ» (برگزیده اشعار) ۱۳۷۸ اشاره کرد. از داستان‌ها و رمان‌هایش نیز می‌توان از «آنوبیس» ۱۳۷۴، «درمان» ۱۳۷۵، «پنجشنبه سبز» ۱۳۷۵، «ارباب پسر» ۱۳۷۷، «در خم آهن» ۱۳۷۹، «الا تی تی» ۱۳۷۸ و «توسکا» ۱۳۹۲ نام برد. «یک هفته با شاملو»، «خدا غم را آفرید، نصرت را آفرید» ۱۳۸۰، «از کافه نادری تا کافه فیروز» ۱۳۹۲، «ای دل بمیر یا بخوان» (ترجمه اشعار خوان رامون خمینس)۱۳۷۳ و «ببار اینجا بر دلم» (گفت‌وگوی بهزاد موسایی با مهدی اخوان لنگرودی) ۱۳۸۴ از دیگر کتاب‌های به‌جامانده از این شاعر، نویسنده و پژوهشگرند.

سیروس مشفقی مشهور به شاعر روستا زاده یکم فروردین ۱۳۲۲ در پل سفید (سوادکوه) مازندران بود که ۱۰ خردادماه در ۷۷ سالگی به دلیل مشکلات تنفسی از دنیا رفت.

از آثار او می‌توان به «پشت چپرهای زمستانی» (۱۳۴۶)، «پائیز شعرهای تازه» (۱۳۴۸)،  «نعره جوان» (۱۳۴۹)، «شبیخون» (۱۳۵۷) و  «عشق معنی می‌کند حرف مرا» (۱۳۸۱)  اشاره کرد.

عبدالرحیم احمدی، مترجم و نویسنده متولد ۱۳۰۴ بود که ۱۲ خردادماه بر اثر بیماری سرطان در ۹۵ سالگی در اتاوا (کانادا) از دنیا رفت. او قبل از انقلاب رییس دانشگاه آزاد ایران بود. از آثار این مترجم به ترجمه آثاری چون «خوشه‌های خشم»، «مکبث: تراژدی در پنج پرده»،  «زندگی گالیله» و «انتقام موحش و قماربازان» می‌توان اشاره کرد.

محمود علمی، بنیانگذار انتشارات بدرقه جاویدان، متولد ۱۳۰۴ بود که ۱۵ خردادماه در ۹۵ سالگی درگذشت.

علمی در حدود سال ۱۳۲۱ به دانشگاه رفت و به کار نشر وارد شد و آن را ادامه داد. اولین کتابی که او منتشر کرد، کلیات سعدی تصحیح محمدعلی فروغی بود. محمود علمی با نام مستعار و تخلص «م.درویش» شعر هم می‌سرود و دیوان شاعران کلاسیک را نیز تصحیح و حاشیه‌نویسی و منتشر می‌کرد. او عضو خانواده علمی بود؛ خاندانی که بیش از ۱۰۰ سال است در کار چاپ هستند و انتشارات زیادی را مدیریت کرده‌اند.

غلام حیدر متخلص به حیدری وجودی  زاده سال ۱۳۱۸ خورشیدی در یکی از دهکده‌های ولایت پنجشیر افغانستان بود که ۲۱ خردادماه در سن ۸۱ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفت.

از جمله کارهای فرهنگی او این بود که در سال ۱۳۶۵ نخستین «عرس حضرت مولانا» را در کابل برپا کرد که در همین عرس تقریبا ۲۰۰۰ نفر شرکت می‌کردند.

حیدری وجودی  ۱۴ عنوان دفترهای شعری چاپ‌شده دارد. همچنین مقالاتی در مورد ادبیات عرفانی مولانا و بیدل نوشته است. از نوشته‌های پژوهشی حیدری وجودی نیز می‌توان به ترکیب‌های شعری در اشعار نظامی گنجه‌ای، گردآوری و تصحیح اشعار عشقری و گزیده غزل‌ها از واصل کابلی تا واصف باختری اشاره کرد.

پرویز ارشد، مترجم متولد ۱۳۱۳ در گیلان، ۲۷ خردادماه بر اثر ابتلا به ویروس کرونا در آمریکا از دنیا رفت.

او مترجم «گربه روی شیروانی داغ» از تنسی ویلیامز، «باران‌ساز» نوشته ریچارد ناش و «شکار جاسوس» نوشته نورمن دانیلز بود.

علیرضا راهب، شاعر، ترانه‌سرا و منتقد ادبی متولد سال ۱۳۴۶ در تهران بود که پنجم تیرماه در سن ۵۵ سالگی بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفت.

«دو استکان عرق چهل‌گیاه» و «عشق پاره‌وقت» مجموعه شعرهای به‌جامانده از علیرضا راهب هستند.

حسن برازجانی، مدرس ادبیات فارسی و ویراستار، متولد سال ١٣١٩ بود که نهم تیرماه از دنیا رفت.

او دانش‌آموخته دانشگاه شیراز و از شاگردان لطفعلی صورتگر، حکمت شیرازی و… بود. حسن برازجانی در طول سال‌های فعالیت خود به عنوان دبیر ادبیات فارسی شاگردانی را از نسل‌های تاثیرگذاری به ادبیات و فرهنگ تحویل داد. نقل است در بحبوحه فشارهای ساواک و سختی‌های امنیتی آن روزگار با هدیه دادن کتاب‌های روز ادبیات مانند کتاب‌هایی از ماکسیم گورکی، ژان پل سارتر، چخوف و …به دانش‌آموزان در تربیت کردن ذهن نسل دانش‌آموزانش کمک می‌کرد.

رضا افضلی، شاعر، متولد دهم مهرماه ۱۳۲۷ در فریمان بود که ۱۹ تیرماه در ۷۲ سالگی از دنیا رفت.

او رییس انجمن «کافه داش آقا»ی مشهد بود. «در شهر غم گرفته پاییز» اولین اثر شعری او بود که در سال ۵۷ به چاپ رسید. «نگاهی از ساحل به دریا»، «آهوی ارغوانی» و «شناخت‌نامه محمد قهرمان» از دیگر کتاب‌های افضلی به شمار می‌روند.

یدالله طارمی، شاعر سال ۱۳۱۱ در شهر شیراز متولد شد و ۲۰ تیرماه سال ۱۳۹۹ در سن ۸۸ سالگی درگذشت.

او با سرودن شعرهایی با لهجه شیرازی سه کتاب با عنوان‌های «نسیم دلگشا»، «شمیم نسترن» و «بهار نارنج» منتشر کرد. «بانوی عشق» دیگر اثر این شاعر  است.

علی شریف ‌کاشانی، شاعر آیینی، متولد سال ۱۳۰۸ بود که ۲۶ تیرماه در سن ۹۱ سالگی از دنیا رفت.

او مدرک زبان و ادبیات عرب را از دانشگاه تهران گرفته بود. از سال ۱۳۶۰ مسئولیت انجمن ادبی «صبا»ی کاشان را به عهده داشت و در انجمن‌های «کلیم» و «سخن» کاشان نیز فعال بود.

مهین خلیلی، استاد دانشگاه، مترجم ادبیات کودک و از بنیانگذاران شورای کتاب کودک، متولد ۱۳۱۳ بود که روز ۲۶ تیرماه در ۸۶ سالگی از دنیا رفت.

«شاهزاده خانم و نخود و داستان‌های دیگر» و «آرتور شاه و بهادران میزگرد» از جمله آثار اوست.

چنگیز داورپناه، مترجم و استاد زبان و ادبیات فارسی در ۱۴ تیر ماه ۱۳۲۵ در تهران متولد شد و ۲۸ تیرماه امسال درگذشت.

او از سال ۱۳۶۵ به مدت ۳۰ سال، در دانشکده ادبیات و فلسفه دانشگاه رم زبان و ادبیات فارسی تدریس می‌کرد. از آثار این مترجم می‌توان به «داستان‌هایی برای سرگرمی» و «روزی که در میلان از آسمان کلاه می‌بارید و چند داستان دیگر» و … اشاره کرد.

حسین صفاری‌دوست، شاعر، متولد سال ۱۳۲۸ در قزوین بود که در ۳۰ تیرماه در ۷۱ سالگی بر اثر عارضه قلبی از دنیا رفت.

صفاری‌دوست نخستین مجموعه شعر خود را با نام «فصلی از شکفتن» در سال ۱۳۵۴ منتشر کرد. او در مجموع حدود ۲۰ مجموعه شعر به چاپ رسانده است. «مهمانی سنگ‌ها»، «نهال»، «کوچه‌های بی‌عابر»، «اندیشه‌های زخمی»، «خورشید خمیده»، اثر دوجلدی «با نیما و دیگران»، «خاکستری هزار قناری»، «با تاک‌های قرمز قزوین»، «چکاوک در حصار»، «این‌جا ستاره‌ها همه می‌سوزند»، «آتش خلوت‌نشین»، «آن وعده‌های پرپر دیروز»، «حتما خیال آمدنی است» و «چندمین نفر روزگار؟!» از دیگر کتاب‌های این شاعرند.

بدرالزمان قریب، نویسنده و زبان‌شناس، زاده ۱۳۰۸ در تهران بود که هفتم مردادماه سال ۱۳۹۹ در سن ۹۱ سالگی از دنیا رفت.

او مدرک دکتری زبان‌های باستانی خود را از دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا دریافت کرده بود.

برخی از آثار دکتر بدرالزمان قریب عبارت‌اند از: تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی؛ زبان‌های خاموش، یوهان فریدریش (ترجمه، با همکاری یداللّٰه ثمره)؛ وسنتره جاتکه، داستان تولد بودا به روایت سُغدی؛ فرهنگ سُغدی (سُغدی ـ فارسی ـ انگلیسی)؛تاریخچه گویش‌شناسی در ایران؛ مطالعات سُغدی؛ پژوهش‌های ایرانی باستان و میانه.

سلیمان لایق، شاعر، نویسنده و سیاستمدار افغان، ۱۱ مردادماه در ۹۰ سالگی از دنیا رفت.

او از نخستین شاعران نوپرداز و نیمایی‌سرای افغانستان در شعر پارسی و پشتو است، اما در قالب‌های سنتی نیز شعر دارد. «بادبان»، «سپرغکی»، «چونغز»، «کیژدی» و «کسی او افسانی» در شمار آثار او هستند.

هنریک مجنونیان، نویسنده، مترجم و فعال محیط زیست ارمنی‌تبار متولد ۱۳۳۰ در ارومیه، ۱۵ مردادماه امسال در ۶۹ سالگی از دنیا رفت.

از آثار او می‌توان به «جغرافیای جانوری جهان»، «تالاب‌ها: طبقه‌بندی و حفاظت تالاب‌ها»، «طبیعت را حفظ کنیم (منابع زیستی استان هرمزگان)»، «طرح مدیریت پارک‌های ملی (پارکداری)» و … اشاره کرد.

سیدحمید محمودی، شاعر جوان متولد ۱۳۶۷ در همدان، ۲۳ مردادماه بر اثر ابتلا به کرونا در ۳۲سالگی از دنیا رفت.

این شاعر صاحب مجموعه شعر «رقص جویده» بود.

 سیدمحمد رادمنش، استاد زبان و ادبیات فارسی متولد ۱۳۰۶، ۲۶ مردادماه امسال در ۹۳ سالگی از دنیا رفت.

«برگزیده متون ادب فارسی»، «معانی حروف با شواهد از قرآن و حدیث»، «نحو برای دانشجو»، «ترجمه الوسیط» و «عشق و عرفان از دیدگاه ابن عربی (ترجمه الحب و المحبه الالهیه)» را می‌توان در کارنامه او مشاهده کرد.

منوچهر سلیمی، نویسنده پیشکسوت ادبیات کودک و نوجوان، متولد سال ١٣٠٧ در ساوجبلاغ بود که ۳۰ مردادماه امسال بر اثر کهولت سن درگذشت.

او تألیف آثاری چون «مورچه و شیر»، «غول»، «آب حیات»، «سر بر افلاک»، «نام پرافتخار»، «لاشخوران»، «افسانه‌های طوطی سخنگو» و گردآوری مجموعه «افسانه‌های ایرانی» انتشارات گوتنبرگ را در کارنامه ادبی خود دارد.

غلامعلی فلاح قهرودی، استاد گروه آموزشی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه خوارزمی، یازدهم شهریور ماه از دنیا رفت.

فلاح قهرودی به عنوان استاد ادبیات، مقالات زیادی نوشته است و تحقیقات بسیاری انجام داده که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به  «تحلیل ساختاری داستان‌های کوتاه دفاع مقدس مرکز تحقیقات صدا و سیما»، «فرهنگ دیوان شعری دوره اول تا قرن پنجم رودکی و هم‌عصران»، «محمد(ص) در اشعار شاعران فارسی زبان از رودکی تا کنون»، «گفتگو در شاهنامه در دانشکده ادبیات و علوم انسانی»، «بازتاب حضور سیاسی بیگانگان در دیوان ملک الشعرای بهار در دانشکده ادبیات»، «تصویر دل در مخزن الاسرار نظامی در دانشکده ادبیات» و «برگزیده متون کهن حماسی در دانشکده ادبیات» اشاره کرد. او از پایه‌گذاران جهاد دانشگاهی دانشگاه تربیت معلم بود.

حسن انصاری، شاعر و طنزپرداز دشتستانی متخلص به «امرو هیچستانی» و معلم ادبیات در چهارم دی‌ماه ۱۳۴۳ در شهر جم متولد شد و ۱۱ شهریورماه سال ۱۳۹۹ در پی ابتلا به کرونا از دنیا رفت.

هیچستانی در دوران حیات خود دو اثر به نام‌های «‌مطبوعاتی‌های نامطبوع من» و «تلقند» راهی بازار نشر کرد. افزون بر این، او در ستون‌ طنز نشریات استان بوشهر نظیر «آینه جنوب»، «اتحاد جنوب» و… مطالب طنزش را منتشر می‌کرد. همچنین از اعضای فعال انجمن شعر و ادب برازجان بود و در سال ۸۸ در جشنواره «طنزوک» که توسط حوزه هنری استان بوشهر برگزار شد، به‌عنوان چهره ممتاز استان برگزیده شد.

اسماعیل سعادت، نویسنده، زبان‌شناس و مترجم آثار فلسفی در سال ۱۳۰۴ در خوانسار متولد شد و ۱۲ شهریورماه امسال در ۹۵ سالگی از دنیا رفت.

سعادت عضو شورای عالی ویرایش سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی،  مدیر گروه دانشنامه تحقیقات ادبی  فرهنگستان زبان و ادب فارسی و عضو پیوسته فرهنگستان بود.

برخی از آثار او عبارت‌اند از: زندگی میکل آنژ، رومن رولان (ترجمه)؛ تلخ‌کامی‌های سوفی، کنتس دوسگور (ترجمه)؛ ایزابل، آندره ژید (ترجمه)؛ کشفیات نوین در روان‌پزشکی، کلیفورد آلن (ترجمه)؛ شیر و جادوگر، سی‌. اس‌. لویس (ترجمه از متن انگلیسی)؛ عصر بدگمانی، ناتالی ساروت (ترجمه)؛ اخلاق، جورج ادوارد مور (ترجمه از متن انگلیسی)؛ بخشی از سیر فلسفه در جهان اسلام، ماجد فخری (ترجمه از متن انگلیسی)؛ از وولف تا کانت، بخش اول از جلد ششم تاریخ فلسفه، فردریک کاپلستون (ترجمه از متن انگلیسی)؛ کتاب تفسیر قرآنی و زبان عرفانی، پل لویا (ترجمه)؛ مونتنی، پیتر برک (ترجمه از متن انگلیسی)؛ سرود نیبلونگن (ترجمه)؛ رساله در اصلاح فاهمه، اسپینوزا (ترجمه)؛ اسپینوزا، راجر اسکروتن (ترجمه)؛ در کون و فساد، ارسطو (ترجمه)؛ در آسمان، ارسطو (ترجمه)؛ ژان غرغرو و ژان خنده‌رو، کنتس دوسگور (ترجمه)؛ مسئلۀ اختیار در تفکر اسلامی و پاسخ معتزله به آن، شیخ بوعمران (ترجمه)؛ تاریخ فلسفه قرن هجدهم، امیل بریه (ترجمه)؛ خطابه، ارسطو (ترجمه)؛ گفتارهایی درباره رسالت دانشمند، یوهان گوتلیب فیشته (ترجمه)؛ آثار علْوی، ارسطو (ترجمه)؛ دانشنامۀ زبان و ادب فارسی در ۷ مجلد (طرح، مقدمه، ویرایش نهایی، سرپرستی).

منوچهر آشتیانی، نویسنده و پژوهشگر،  متولد ۱۹ مهر ۱۳۰۹ در سنگلج، هشتم مهرماه امسال پس از یک دوره طولانی بیماری از دنیا رفت. او خواهرزاده نیما یوشیج و از نوادگان میرزاحسن آشتیانی بود.

«کارل مارکس و جامعه‌شناسی شناخت»، «جامعه‌شناسی شناخت کارل مانهایم»، «ماکس وبر و جامعه‌شناسی شناخت»، «جامعه‌شناسی شناخت (مقدمات و کلیات)»، «جامعه‌شناسی شناخت ماکس شئلر»، «گفتارهایی پیرامون شناخت مناسبات اجتماعی» و «درآمدی به بحران جامعه‌شناسی جهانی» از جمله آثار آشتیانی هستند.

آزاده شریعت، داستان‌نویس، متولد سال ۱۳۵۹ بود که دوم آبان‌ماه بر اثر ابتلا به کرونا درگذشت.

او چند سال در کارگاه‌های نویسندگی افرادی همچون یونس تراکمه و کاوه فولادی‌نسب شرکت کرد و داستان‌هایی را در مجله‌ها به چاپ رساند. همچنین در حوزه نقد کتاب فعال بود و چند نقد او در روزنامه و مجله‌ها منتشر شد. شریعت مدتی هم با سایت وینش (سایت معرفی و نقد کتاب) همکاری داشت.

حبیب‌الله بیگناه، شاعر و ادیب خراسانی، متولد شهریور ۱۳۱۸ در بجنورد، هشتم آبان‌ماه در ۸۱ سالگی از دنیا رفت.

«چهارگانی»، «کدامین از هیچ» و «هیچ ترتیبی و آدابی مجوی» از آثار او هستند. بیگناه همچنین در زمینه تصحیح و گردآوری نسخ شاعران گذشته فعالیت داشت که می‌توان به چاپ کتابی که تدوین شعرهای «حکیم لاادری» بود،  اشاره کرد.

عبدالعلی صادقی، شاعر و نویسنده در سال ۱۳۱۸ در خمینی‌شهر اصفهان متولد شد و هفدهم آبان‌ماه امسال در سن ۸۱ سالی و بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفت.

او که از بنیان‌گذاران و مدرسان انجمن ادبی «سروش» خمینی‌شهر بود، کنگره شعر «میلاد آفتاب» را نیز در این شهر بنیان‌گذاری کرد. از آثار صادقی می‌توان به «از چهارشنبه‌سوری تا سیزده‌بدر»، «ایران‌نامه»، «پرواز تا خورشید»، «درخت پیر» و … اشاره کرد.

حجت‌الاسلام داود فیرحی، نویسنده، پژوهشگر و عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، متولد ۱۳۴۳ در زنجان که ۲۱ آبان‌ماه به دلیل ابتلا به کرونا و پس از تحمل یک دوره بیماری درگذشت.

«قدرت، دانش و مشروعیت در اسلام»، «فقه و حکمرانی حزبی»، «جریان‌های اسلامی معاصر؛ با نگاهی به تحولات خاورمیانه»، «آستانۀ تجدّد»، «فقه و سیاست در ایران معاصر؛ تحول  حکومت‌داری و فقه حکومت اسلامی»، «دین و دولت در عصر مدرن»، «تاریخ تحول دولت در اسلام» و «مفهوم قانون در ایران معاصر(تحولات پسامشروطه)» تعدادی از کتاب‌های تالیفی او هستند.

عبدالکریم گلشنی، نویسنده و استاد دانشگاه، متولد چهاردهم خردادماه ۱۳۰۷ در رشت، ۲۶ آبان‌ماه در ۹۱ سالگی و بر اثر کهولت سن از دنیا رفت.

«طبقات ابن سعد» و «قیام گئومات مغ» از جمله ترجمه‌های او هستند. گلشنی همچنین تالیف «فرهنگ ایران در قلمرو ترکان»، «گلشن تاریخ»، مقالاتی در دانشنامه جهان اسلام و دایره‌المعارف بزرگ اسلامی را در کارنامه خود دارد.

حسن نراقی، نویسنده و جامعه‌شناس، متولد سال ۱۳۲۳ در کاشان، اول آذرماه بر اثر ابتلا به سرطان  در ۷۶ سالگی از دنیا رفت.

مشهورترین اثر او کتاب «جامعه‌شناسی خودمانی: چرا درمانده‌ایم؟» است. از دیگر آثار نراقی می‌توان به «کاشان در جنبش مشروطه»، «ناگفته‌ها»، «چکیده تاریخ ایران: از کوچ آریایی‌ها تا پایان سلسله پهلوی» و «من آنچه شرط بلاغ است؛ ضمیمه‌ای بر جامعه‌شناسی خودمانی» اشاره کرد.

برات زنجانی، استاد دانشگاه تهران و نظامی‌شناس در سال ۱۳۰۳ در خلخال متولد شد و ۱۲ آذرماه در ۹۶ سالگی و بر اثر کهولت سن از دنیا رفت.

«صور خیال در خمسه نظامی»، «احوال و آثار و شرح مخزن‌الاسرار نظامی گنجوی»، «خسرو و شیرین نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)»، «لیلی و مجنون نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، «هفت‌پیکر نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)، «شرفنامه نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)، «اقبالنامه نظامی گنجوی(متن علمی و انتقادی)»، «دیوان نظامی گنجوی»، «دیوان اشعار ابوالنجم احمدبن قوص‌بن احمد منوچهری دامغانی»، «برگزیده‌ای از هفت‌پیکر نظامی گنجوی»، «کشف‌الابیات بوستان و گلستان سعدی» و «دانشنامه در علم پزشکی: کهن‌ترین مجموعه طبی به شعر فارسی از حکیم میسری» با همکاری مهدی محقق از جمله آثار او هستند.

محمداعظم رهنورد زریاب، نویسنده اهل افغانستان در سال ۱۳۲۳ متولد شد و در ۷۶ سالگی از دنیا رفت.

رهنورد زریاب به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان افغانستان در این سال‌ها مطرح بوده است. از آثار او می‌توان به «هذیان‌های دور غربت(طنزها)»، «آزای اندیشه و گفتار(مجموعه مقاله‌های پژوهشی)»، «درویش پنجم(رمان)»، «گلنار و آیینه(رمان)»، «داستان‌ها»(مجموعه شش‌جلدی داستان‌های کوتاه)»، «زیبای زیر خاک خفته(گزیده داستان‌های کوتاه)» و … اشاره کرد.

اصغر عبداللهی، کارگردان و داستان‌نویس، متولد ۱۳۳۴ در آبادان بود که هفتم دی‌ماه بعد از سال‌ها مبارزه با بیماری سرطان از دنیا رفت.

عبداللهی نگارش فیلمنامه‌هایی چون «خواهران غریب»، «جهیزیه‌ای برای رباب»، «نصف مال من نصف مال تو»، «عینک دودی»، «پیشنهاد پنجاه میلیونی»، «غریبانه»، «مرسدس»، «آشپزباشی»، «چتری برای دو نفر»، «خداحافظی طولانی» ، «خانه خلوت» و… را در کارنامه هنری‌اش دارد. از دیگر آثار او می‌توان از «قصه‌ها از کجا می‌آیند: از فیلمنامه‌نویسی و زندگی»، «آفتاب در سیاهی جنگ گم می‌شود»، «در پشت آن مه؛ مجموعه داستان کوتاه»، «سایبانی از حصیر»، «آبی‌های غمناک بارُن»، «هاملت در نم نم باران»  و… نام برد.

محمد مجلسی، مترجم، متولد سال ۱۳۱۲، چهاردهم دی‌ماه در ۸۷ سالگی در اصفهان درگذشت.

او دارای دکتری حقوق از دانشگاه تهران و دکتری ادبیات از دانشگاه سوربن فرانسه بود.

«بینوایان» نوشته ویکتور هوگو، «شطرنج‌باز» از اشتفان تسوایگ، «رویاهای ماده گرگ»، «پرنده مهاجر» و «جمیله» نوشته چنگیز آیتماتف، «مرد مغزطلایی» مجموعه چهارجلدی «زندگی بتهوون» و مجموعه چهارجلدی «ژان کریستف» اثر رومن رولان، «خاطرات پس از مرگ» اثر دوتور و «مرگ بسیار آرام» اثر سیمون دوبوآر از جمله آثاری هستند که او ترجمه کرده است.

محمود کیانوش، شاعر، نویسنده، منتقد ادبی و مترجم در شهریورماه سال ۱۳۱۳ در شهر مشهد به دنیا آمد و ۲۳ دی‌ماه سال ۱۳۹۹ در بیمارستانی در شمال لندن از دنیا رفت.

از آثار او می‌توان به این‌ها اشاره کرد: «شعر کودک در ایران» – در زمینه نقد -، داستان‌: «آدم یا روباه» (۱۳۴۸)، «دهکده نو» (۱۳۴۸)، شعر: «زبان چیزها» (۱۳۵۰)، «طوطی سبز هندی» (۱۳۵۶)، «نوک‌طلای نقره‌بال» (۱۳۵۶)، «باغ ستاره‌ها» (۱۳۵۶)، «بچه‌های جهان» (۱۳۵۶)، «طاق هفت‌رنگ» (۱۳۵۸)، «آفتاب خانه ما» (۱۳۵۸)، «شبستان»، «ساده و غمناک»، «شکوفه‌ حیرت»، «شباویز»، «ماه و ماهی در چشمه‌ باد»، «آب‌های خسته»، «‌مرد گرفتار»، «غصه‌ای و قصه‌ای»، «در آن‌جا هیچ‌کس نبود»، «این آقا کی باشند؟»، «و بلا آمد و شفا آمد»، «حرف و سکوت»، «برف و خون»، «غواص و ماهی»، «در آفاق نفس» و «در طاس لغزنده».

محمود کیانوش آثاری در گونه‌های مختلف را نیز به فارسی برگردانده است؛ از جمله: «هاوایی: گوهر اقیانوس آرام» (۱۳۴۰)، «سرزمین و مردم ژاپن» (۱۳۴۲)، «سنگ‌پشت و پلنگ خانه می‌سازند» (۱۳۴۷)، «میمون گلی کوچولو» (۱۳۵۰) و «راهی به کشور آفتاب تابان». بازنویسی محمود کیانوش از داستان‌های شاهنامه «از کیکاوس تا کیخسرو (سیاهی، شبگیر، آفتاب)» در سال ۱۳۵۴ از سوی اداره کل نگارش وزارت فرهنگ به چاپ رسیده است.

عباس صفاری، شاعر، نویسنده، مترجم و هنرمند گرافیست، متولد سال ۱۳۳۰ در یزد بود که در هفتم بهمن‌ماه سال ۱۳۹۹ و در سن ۶۹ سالگی در کالیفرنیا و در پی ابتلا به کرونا درگذشت.

از آثار او می‌توان از «دوربین قدیمی و اشعار دیگر» (برنده جایزه شعر کارنامه)، «عاشقانه‌های مصر باستان» (ترجمه)، «کلاغنامه»، «کوچه فانوس‌ها» (ترجمه)، «خنده در برف»، «مثل جوهر در آب» ( برنده جایزه کتاب سال شعر خبرنگاران)، «قدم زدن در بابل» (مجموعه‌ای از خاطرات و تک‌نگاری‌ها)، «ملاقات در سندیکای مومیاگران»، «عروس چوپان‌ها» (داستان منظوم از ازدواج اینانا با دموزی – ترجمه)، «مثل خواب دم صبح» و «پشیمانم کن» نام برد.

حسن محجوب، ناشر پیشکسوت، متولد سال ۱۳۰۸ بود که در ۱۲ بهمن‌ماه امسال در ۹۱ سالگی از دنیا رفت.

او با سرمایه شخصی در سال ۱۳۳۵ به حوزه کارهای انتشاراتی وارد شد و از زمان تأسیس شرکت سهامی انتشار، همکار و بعدها سالیان سال مدیرعامل این موسسه انتشاراتی بود. محجوب ناشر آثار چهره‌هایی همچون: مهندس بازرگان، آیت‌الله مطهری، مهندس یدالله سحابی، آیت‌الله طالقانی، آیت‌الله بهشتی، دکتر شریعتی، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، احمد آرام، امیرمهدی بدیع، دکتر محمدمهدی جعفری، سرهنگ جلیل بزرگمهر، سرهنگ غلامرضا نجاتی، دکتر ابراهیم یزدی و تعداد زیاد دیگری نویسنده، پژوهشگر و مترجم است.

هاله لاجوردی، جامعه‌شناس، استاد سابق جامعه‌شناسی دانشگاه تهران و نویسنده در سال ۱۳۴۳ متولد شد و ۱۳ بهمن‌ماه درگذشت.

«زندگی روزمره در ایران مدرن (با تامل بر سینمای ایران)» و نیز مقالاتی چون «شعر و تفکر تجریدی»، «فمنیسم مثبت- فمنیسم منفی»، «رویکردهای غربی به جامعه‌شناسی فرهنگ و انتقال به پسامدرنیسم فرهنگی و فرهنگ‌شناسی»، «اخلاق در فرهنگ ایرانیان با اتکاء بر آرای نظریه‌پردازان» و «فکت، دهشت و سکوت، تاملی بر چهارشنبه‌سوری» از جمله آثار او هستند.

ایرج نوبخت، مترجم و نویسنده متولد سال ۱۳۱۱، چهاردهم بهمن‌ماه در ۸۸ سالگی در پی ناراحتی ریوی و کهولت سن از دنیا رفت.

نوبخت مجموعه داستان «یادداشت‌های سبیل یک مرده» و ترجمه «خانه‌ خاموش» و «من یک درختم» اورهان پاموک، کتاب شش‌جلدی «تاریخ عثمانی» اوزون‌ چارشی‌ لی و «۸۳۵ سطر» ناظم حکمت را در کارنامه خود دارد.

ایرج کابلی، نویسنده، مترجم، خط و زبان‌شناس، وزن‌شناس و شعرپژوه متولد ۲۳ فروردین ماه ۱۳۱۷ در کرمان، ۲۹ بهمن‌ماه در ۸۲ سالگی درگذشت.

از کتاب‌های ترجمه و تالیف ایرج کابلی می‌توان به «تاریخ دنیای قدیم اثر کورفکین»، «آن روز می‌رسد» اثر میرزا ابراهیم‌اف، «عملیتِ کنترل فکر» اثر والتر باوارد، «گارد جوان» اثر فاده‌یف، «کشف خزرستان»اثر لِف گومی‌لی‌یوف، «یوگنی اُنه‌گین» اثر آلکساندر پوشکین، «وزن‌شناسی و عروض»، «درست‌نویسی‌ی خطِ فارسی»، «راه نظم‌بندی»، «دستور جامع زبان اوستا» و «سوگ‌نامه»اثر آنّا آخماتُوا اشاره کرد.

غلامرضا جمشیدنژاد، مترجم و مصحح، متولد سال ۱۳۲۴ در کاشمر ازجمله مصححان و پژوهشگران پیشکسوت در حوزه احیای نسخ خطی بود که ۱۴ اسفندماه بر اثر ابتلا به کرونا از دنیا رفت.

تألیف کتاب‌های «سیر سم‌شناسی در متون پزشکی اسلامی»، «دیباچه‌ای بر سیاست مدنی فارابی» و «تاریخ جهانی علوم و دانشمندان تا قرن پنجم هجری از منظر علامه صاعد آندلسی»، تصحیح و ترجمه «اوجاع المفاصل و فی‌النقرس» از زکریای رازی و تصحیح «التعریف بطبقات الأمم» ازجمله آثار به‌جامانده از این چهره علمی و فرهنگی است.

یحیا جواهری، شاعر و نویسنده اهل افغانستان، ۲۶ اسفندماه در یکی از بیمارستان‌های بلخ درگذشت.

«شهر هزارچهره‌ من»، «فنجان»، «الاغزل آن‌سوتر از ستاره»، «خط اول عشق»، «انار چله‌نشین» و «مبهم در موهوم» از جمله آثار او هستند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا