حفاظت از منابع آبی با پروژه‌های گسترده در حال انجام است

مهندس رضا محمدی احمد آبادی به بهانه روز جهانی آب در گفت وگو با ایسنا، عنوان کرد: بالاترین نهادی که در خصوص مسایل آبی کشور تصمیم سازی می‌کند، شورای ملی آب است.

وی افزود: این شورا در جلسه پانزدهم خود و در مصوبه شماره ۳ تاکید می‎کند که با توجه به اینکه ۶۰۹ محدوده مطالعاتی در کشور وجود دارد که کیفیت و کمیت آنها روز به روز در حال تنزل است، باید به سراغ احیا و تعادل بخشی برویم و به همین دلیل پروژه‌های مصوب وزارت نیرو نیز در این حوزه تدوین شدند.

رئیس اداره آب های زیرزمینی شرکت آب منطقه ای استان قم بیان کرد: یک سری از پروژه ها به صورت مشترک و یک سری پروژه ها نیز خارج از محدوده فعالیت وزارت نیرو است؛ پیش از آن نیز طرحی به عنوان طرح تعادل بخشی انجام می شود.

محمدی اظهارکرد: شرکت آب منطقه ای از سال ۸۵ و پس از منفک شدن از آب تهران شکل تازه ای به خود گرفت و طرح تعادل بخشی را از سال ۸۶ آغاز کرد؛ این طرح دارای پروژه‌های مختلف است که یکی از آنها طرح و پروژه انسداد چاه‌های غیر مجاز است.

وی گفت: در استان قم ۲هزار حلقه چاه غیر مجاز موجود است و نزدیک به همین رقم نیز چاه‌های مجاز وجود دارد؛ در حوزه چاه های غیر مجاز ۲هزار چاه غیرمجاز غیرفعال نیز وجود دارد؛ یعنی هم اینک استان قم دارای ۴هزار چاه غیر مجاز و ۲هزار چاه مجاز است.

محمدی عنوان کرد: معمولا پس از ارایه گزارش این آمار، برخی از نهادها از این آمار بر علیه شرکت آب منطقه ای استفاده می کنند ولی باید به یک توضیح بسیار مهم نیز توجه کرد؛ زیرا درست است که تعداد چاه های غیر مجاز دو برابر چاه های مجاز است ولی حجم برداشت این چاه ها ۵ درصد کل چاه ها است؛ این مساله به این معنی است که ۴هزار چاه غیر مجاز نقش مهمی در سرانه آبی استان ندارند و دلیل این امر نیز آن است که برخی از این چاه ها در کوره های آجرپزی و در حوزه صنایعی چون مرغ داری ها و یا خانه ویلاهای روستایی حفر شده است.

رئیس اداره آب های زیرزمینی شرکت آب منطقه ای استان قم یادآورشد: در کنار چاه های غیر مجاز، تعدادی چاه مجاز وجود دارد که دارای اضافه برداشت هستند؛ در این زمینه پروانه ای بر اساس اختیاری که از وزارت نیرو داریم صادر می کنیم؛ این پروانه ها حد و حدود خاصی دارند و این گونه نیست که این پروانه ها افراد را مجاز به استفاده به هر شکل از منابع آبی کند.

وی گفت: در استان قم از ابتدا، ساعت کار چاه های کشاورزی ۳هزار ساعت بوده است و مصرف لیتر بر ثانیه (DB) یا لیتراژ نیز متناسب با زمین پیشنهاد شده است؛ مشکل از جایی ایجاد می شود که صاحب یا کاربر چاه میزان ساعت و یا حجم مصرف لیتر بر ثانیه را رعایت نکند؛ این مساله منجر به اضافه برداشت می شود که متاسفانه معمولا این مساله رعایت نمی شود و همیشه با حجم متعددی از چاه هایی مواجه هستیم که اضافه برداشت دارند.

رئیس اداره آب‌های زیرزمینی شرکت آب منطقه ای استان قم یادآور شد: یکی از پروژه های مهم ما جلوگیری از اضافه برداشت چاه های مجاز است که این امر به دو صورت انجام می شود؛ یعنی اگر DB یا ساعت کار چاه اضافه است، باید این میزان را کاهش دهیم.

محمدی بیان کرد: یک بخشی از کار نیازمند آن است که ملزوماتی از جمله تعویض لوازم مرتبط به عمق پمپ راعوض کنیم یا ابزاری چون کنتور هوشمند را بر سر چاه نصب کنیم؛ این کنتور هم باید خاصیت اندازه گیری و هم کنترلی داشته باشد؛ به عنوان مثال کنتورهای خانگی خاصیت اندازه گیری دارند ولی کنترلی عمل نمی کنند.

وی اظهارکرد: نسل اول کنتورهایی که در ۱۵ یا ۲۰ سال گذشته نصب می کردیم شبیه کنتورهای معمولی بود که تنها قابل قرائت بود و با توجه به حضور در معرض آب های شور و مواد خورنده، خراب می شدند؛ گاهی خود متقاضیان نیز متوجه عدم کارایی آن می شدند و آن را کنار می گذاشتند.

محمدی عنوان کرد: پس از مشاهده این مشکل و تلاش شرکت ها برای رفع آن، کنتورهای هوشمند آب و برق وارد میدان شدند؛ این کنتورها نیز نصب شد ولی به خاطر مشکلات دیگری کنار گذاشته شد که امروزه سیاست وزارت نیزو نیز در این زمینه بر نصب کنتور هوشمند حجمی و فهام متمرکز است.

وی گفت: فهام به معنی فراسامانه هوشمند اندازه گیری و مدیریت انرژی در حوزه آب، برق و گاز است؛ این کنتور شکل و شمایل کنتور برق را دارد است و بر اساس سیاست های اقتصاد مقاومتی شرکت برق نیز نسبت به نصب این کنتورها اقدام کرد.

رئیس اداره آب های زیرزمینی شرکت آب منطقه ای عنوان کرد: پس از این مساله باید یک کنتور حجمی شبیه کنتورهای مکانیکی و البته هوشمند نصب می کردیم که از طریق مودم و سیم کارت، اطلاعات را به ما منتقل کند تا بتوانیم روی آن مدیریت کنیم و شرکت برق نیز کنتور فهام را نصب کرده است که بتوانیم آب و برق و گاز مشترک را اندازه گیری و مدیریت کنیم.

وی گفت: سیستم اطلاعات یک پارچه حفاظت و بهره برداری(ساماب) در کل کشور پیاده سازی شده است و هر مشترکی که تقاضای پروانه حفر وبهره برداری منابع آب مرتبط با چاه، چشمه و قنات داشته باشد باید در این سامانه ثبت نام کند؛ البته این سیستم در برخی استان ها ازجمله قم در شرف واگذاری به دفاتر پیشخوان است.

محمدی عنوان کرد: این دفتر به شکل مجازی در شرکت آب منطقه‌ای قم مشغول به فعالیت است؛ ثبت درخواست در اداره انجام می شود و سپس پرونده ها به شکل الکترونیکی به ما ارجاع شده و همزمان اسکن و در سیستم بارگذاری می شود.

در کنار این چند پروژه، پروژه جی آی اس، جایگزینی پساب با چاه شور، خرید چاه های کم بازده و پروژه اطلاع رسانی نیز در حال انجام است که در راستای فرهنگ سازی و اطلاع رسانی احیا و تعادل بخشی اجرا می شود.

منبع: ایسنا