نمایشگاه‌ مجازی تهران امکان خریداری منابع جدید را فراهم کرد

حسین خسروی در نشست خبری یکشنبه، ۱۹ بهمن، که در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برگزار شد، اظهار کرد: علی‌رغم شیوع ویروس کرونا که به سبب آن زمان زیادی با تعطیلی مواجه بودیم، در ۹ ماه ابتدایی امسال کتابخانه ما پذیرای ۵۲۰ هزار نفر از مخاطبین‌مان در کتابخانه‌ها بود و ۳۲۴ هزار کتاب به امانت داده شد اما از آن‌جا که مطالعه در تالارها به‌ دلیل شیوه‌نامه‌های بهداشتی محدودیت داشت، در این بخش با افت شدیدی مواجه شده‌ایم.

وی افزود: ما در معاونت سازمان کتابخانه‌های آستان قدس وظیفه حفظ، نگهداری و ارائه خدمات را بر عهده داریم. به ‌همین منظور مخازن جدیدی با مساحت ۲۰۰۰ متر مربع برای نگهداری کتب نفیس کتابخانه آماده شده است. با توجه به حساسیت‌هایی که برای انتقال این منابع وجود دارد، برنامه‌ریزی مرحله‌ای انجام شده تا نسخ نفیس پس از آزمایش سیستم‌های نگهداری کتاب این مخازن، به مکان جدید منتقل شود. تا کنون۳۵۰ هزار منبع چاپی در مخازن جدید قرار گرفته است.

معاون کتابخانه‌های آستان قدس رضوی با اشاره به فعالیت‌های این مرکز در دوران کرونا اظهار کرد: در سال ۹۹ فعالیت مرکز در شبکه‌های اجتماعی از طریق کانال پاتوق فرهنگی پیگیری می‌شود که برگرفته از برنامه مدون سند مکتوب سازمان کتابخانه‌ها برای فعالیت فرهنگی خارج از کتابخانه است. این یعنی کتاب‌داران ما منتظر حضور مراجع در کتابخانه نمی‌مانند. آن‌ها فعالیت‌شان را گسترش داده‌اند و با برنامه‌های متنوعی که در این بخش تعریف شده مانند زنگ کتاب‌خوانی، خوانش متون کهن، نشست ادبی شمس، سه‌شنبه‌های فرهنگی و اندیشگاه رضوی خودشان به سمت مخاطب می‌روند.

خسروی در خصوص دلایل کاهش آمار جذب منابع کتابخانه آستان قدس در سال جاری ادامه داد: در راستای تامین منابع جدید نیز براساس اقتضائات عمل می‌کنیم و در سال جاری با توجه به اینکه انتشارات یک‌سوم و به تعداد ۲۵ هزار منبع در کشور منتشر شده است، نسبت به سال ۹۸ که ۹۹ هزار منبع منتشر شده بود، در جهت تامین منابع جدید گام برداشتیم.

وی عنوان کرد: با توجه به تعطیلی نمایشگاه‌های متعدد کتاب، مشکلات اقتصادی و کاهش آمار نشر در کشور دسترسی به منابع جدید دشوار بوده است.

معاون کتابخانه‌های آستان قدس رضوی با اشاره به افتتاح اولین کتابخانه تخصصی کودک توسط آستان قدس در سال ۹۸ در مشهد بیان کرد: یکی از برنامه‌های اساسی ما خدمات‌دهی به کودکان و نوجوانان است که در طرح تحول کتابخانه مرکزی آستان قدس، تاسیس مرکز کودک در کتابخانه مرکزی را در دستور کار قرار داده‌ایم.

امکان امانت دیجیتال تمام منابع کتابخانه آستان قدس فراهم شده است

علی ضرابی، مدیر فضای مجازی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، نیز در ادامه اظهار کرد: ابتدای امسال با توجه به تعطیلی کتابخانه‌ها، ظرف ۱۵ روز سرویس امانت دیجیتال منابع را به ‌صورت آزمایشی راه‌اندازی و در آغاز این پروژه ۱۰ هزار منبع را برای امانت دیجیتال آماده کردیم؛ در حال‌حاضر سامانه تکمیل شده و محدودیتی نداریم. در حال حاضر تمام منابع کتابخانه قابلیت امانت دیجیتال را دارد. امانت دیجیتال هم مانند امانت فیزیکی است که فایل کتاب برای مدتی در اختیار فرد قرار می‌گیرد و پس از آن مدت، شخص دیگری می‌تواند کتاب را درخواست کند.

وی با بیان اینکه از ابتدای امسال تمام شبکه‌های مجازی موجود را در فرایند امانت دیجیتال، پوشش داده‌ایم، گفت: سرویس ارسال مقالات امسال رونمایی شد و امیدواریم از ۲۲ بهمن ماه امسال فعالیت این سرویس آغاز شود. با استفاده از این سرویس، مقاله‌های تولید شده که در گذشته به صورت فیزیکی ارائه می‌شد، در فضای مجازی قابل دسترس بوده و تنها کافی است پژوهشگران شناسه مقاله را اعلام کرده تا کارشناس بخش، فایل را برای آن‌ها ارسال کند.

مدیر فضای مجازی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی عنوان کرد: همچنین با درخواست تعدادی از مراکز علمی پژوهشی ایستگاه تخصصی نسخ خطی ایجاد شد که از این طریق ۶۰ هزار نسخه خطی آستان قدس، شامل تمام نسخ و جزوات قرآنی، به ‌صورت رایگان در اختیار این مراکز قرار می‌گیرد و  در محل آن مراکز قابل دسترسی و تورق است.

ضرابی اضافه کرد: با این سیستم پژوهشگران به صورت ۲۴ ساعته به تمام منابع در مرکز بدون محدودیت دسترسی خواهند داشت و تنها محدودیت ما، محدودیت شبکه‌ای است؛ به این معنا که سرویس تنها از طریق سیستم‌های آن مراکز قابل دسترسی است.

وی با اشاره به اهمیت مطالعه تمام نسخ در پژوهش‌های مبتنی بر نسخ خطی خاطرنشان کرد: کشورهای مختلفی از جمله ایران، فهارس ملی نسخ خطی دارند اما با این‌ وجود هیچ سرویسی وجود ندارد که بتوان به ‌صورت متمرکز کتابی را در آن جستجو کرد.

مدیر فضای مجازی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی ادامه داد: ما در کتابخانه فهارس آستان قدس، بیش از ۱۰۰ کشور را جمع آوری کرده‌ایم و ان‌شاءالله در ابتدای سال آینده نسخه تصویری این سامانه را افتتاح خواهیم کرد. علاوه بر این برای اینکه به نقطه عطف این پروژه برسیم، قابلیت جستجوی تمام متن را در دستور کار داریم؛ در واقع در این سامانه قابلیت جستجوی عناوین کتاب فعلا وجود ندارد اما پژوهشگران می‌توانند عنوان مرکز کتابخانه‌ای که مدنظرشان است را جستجو کرده و فهارس آن کتابخانه را ببینند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا