چین با تقویت ارتشش چه اهدافی را دنبال می‌کند؟

 نشریه “د ویک” در تحلیلی درباره فعالیتهای نظامی اخیر چین می‌نویسد: چین مشغول انجام چه کارهایی است؟

چین به عنوان کشوری که هم اکنون صاحب بزرگترین ارتش جهان با ۲.۲ میلیون سرباز است،‌ شروع به صرف منابع در زرادخانه هسته‌ای خود کرده است.

این کشور تا مدتی طولانی تنها ۲۰ موشک بالستیک قاره‌پیمای پرتابی از سیلو به همراه ۲۰۰ کلاهک هسته‌ای را به عنوان عامل بازدارنده هسته‌ای در اختیار داشت اما تصاویر ماهواره‌ای جدید نشان می‌دهند چین با سرعت زیاد مشغول ساخت صدها سیلوی موشکی دیگر با هدف پر کردنشان با موشکهای هسته‌ای است.

پنتاگون معتقد است تعداد کلاهکهای چین در یک دهه آینده دو برابر شده و به ۴۰۰ عدد خواهند رسید.

این علاوه بر جاه طلبی چین در ساخت تسلیحات است؛ جاه طلبی که باعث شده تعداد کشتی‌های نیروی دریایی چین از کشتی‌های نیروی دریایی آمریکا فراتر رود، هر چند بسیاری از  این کشتی‌ها کوچک‌تر و کم‌توان تر هستند. این در حالی است که نیروی هوایی این کشور در شش سال گذشته حدود ۲۰۰ فروند جنگنده پیشرفته J-۱۶ و جنگنده رادارگریز J-۲۰ ساخته است. جدیدترین بودجه نظامی این کشور به میزان ۲۰۹ میلیارد دلار، حدود  هفت درصد بیشتر از بودجه سال قبل و سه برابر بیشتر از بودجه‌های نظامی رده سوم و چهارم جهان یعنی بودجه‌های هند و روسیه است. چین اخیراً با هدف قدرتنمایی جدید، حدود ۱۵۰ فروند هواپیما را به منطقه شناسایی دفاع هوایی تایوان فرستاد و ژاپن را با کشتی‌های جنگی خود احاطه کرد. ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا گفت: “آنها به وضوح ما را در منطقه به چالش می‌کشند و آرمان آنها این است که آمریکا را در سطح جهانی به چالش بکشند.”

چرا حالا؟

این برنامه تقویت ارتش جزو اقدامات شی جینپینگ، رئیس جمهور چین است. او سال ۲۰۴۹ را به عنوان هدف برای آنکه ارتش بتواند در یک جنگ بزرگ با آمریکا “جنگیده و پیروز شود” تعیین کرده است. شی جینپینگ همچنین احیای حاکمیت چین بر تمام سرزمین‌های سابقش را به اولویت اصلی تبدیل کرده، روی آن به عنوان عامل متحد کننده شهروندان کشور مانور میدهد. کتاب‌های درسی چین بر تحقیرهای نظامی این کشور در گذشته تمرکز و بر نیاز آن به قدرتمند شدن تأکید دارند. این کشور خود را در اقیانوس آرام در احاطه متحدان آمریکا شامل ژاپن، کره جنوبی، تایوان و فیلیپین می‌بیند. شی جینپینگ در سال ۲۰۱۸ گفت که چین “حتی یک ذره از خاکی را که اجداد ما به جا گذاشته‌اند نمی‌تواند از دست بدهد”؛ از آن زمان چین اقدام به در هم شکستن خودمختاری هنگ کنگ کرده و هشدار داده که “اتحاد مجدد” با تایوان باید در صورت لزوم با توسل به زور انجام شود. از آنجایی که آمریکا قصد دارد تا سال ۲۰۳۰ نیروهای خود را در اقیانوس آرام افزایش دهد، برخی از تحلیلگران معتقدند که چین ممکن است در پنج سال آینده به تایوان حمله کند. در حال حاضر، ارتش آمریکا هنوز بسیار قدرتمندتر از ارتش چین است، اما چین تلاش می‌کند در حوزه فناوری‌های جدید، مانند موشک‌های مافوق صوت، از آمریکا پیشی بگیرد.

موشک مافوق صوت چیست؟

قطعه سُر خورنده مافوق صوت، که از موشکها در مدار زمین پرتاب می‌شوند، با سرعت بیش از ۳۸۰۰ مایل بر ساعت در مسیری کم ارتفاع و با قابلیت مانور حرکت می‌کنند، بنابراین می‌توانند به طور بالقوه از  سامانه‌های شناسایی و دفاع موشکی سنتی فرار کنند. در ماه اوت، چین چنین موشکی با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را آزمایش کرد؛ موشکی که قبل از فرود در ۲۴ مایلی هدفش، بخشی از مدار زمین را گردش کرد. برخی از کارشناسان مستقل حوزه تسلیحات می‌گویند که سلاح‌های مافوق صوت تغییر دهنده بازی نیستند، زیرا در شرایط واقعی، احتمالاً می‌توان آنها را هم با همان سرعت شناسایی موشکهای بالستیک قاره پیما شناسایی کرد. اما پنتاگون نگران است که چین به دنبال ظرفیت پیدا کردن برای دست زدن به حمله غافلگیرانه است. میلی در واکنشش به این آزمایش آن را “خیلی نزدیک به زمان اعلام ماهواره اسپوتنیک” نامید. (‌با اشاره به پرتاب ماهواره اسپوتنیک در سال ۱۹۵۷ که برتری شوروی را در فناوری فضایی نشان داد). آمریکا در حال حاضر شش برنامه را در زمینه تسیحات مافوق صوت در نیروی هوایی، زمینی و دریایی ارتشش دنبال می‌کند.

چین چه ضعفهایی دارد؟

از جمله انتقادهای اصلی وارد شده به ارتش چین این است که هر چند در زمینه ادوات نظامی پر زرق و برق سرمایه گذاری کرده اما در زمینه آموزش سرباز ضعیف بوده و سربازانی که قرار است با این تسلیحات کار کنند بی تجربه هستند.

شی یانگ، تحلیلگر نظامی چینی مستقر در پکن گفت: فساد به همراه یک ساختار فرماندهی منسوخ تأثیری بسیار منفی بر ارتش چین گذاشته است. برخی از تحلیلگران معتقدند که سیاست تک فرزندی در چین که چند سال پیش در این کشور لغو شد، باعث شده تا سربازان تمایلی به ترک والدینشان که غیر از آنها فرزند دیگری ندارند، نداشته باشند. ارتش چین از سال ۱۹۷۹ تقریباً تاکنون تجربه هیچ جنگی را نداشته است و نیروهای مختلف ارش این کشور تجربه کمی در همکاری با یکدیگر دارند. شاید به همین دلیل است که این ارتش فعالانه به دنبال اقدامات مشارکتی است.

شراکت با کدام کشورها؟

تنها متحد رسمی چین، کره شمالی است که هر چند دارای تسلیحات هسته‌ای است اما به شدت فقیر است. اما از زمانی که چین اولین رزمایش مشترک خود را با روسیه در سال ۲۰۰۳ برگزار کرد، همکاری ارتش‌های دو کشور بیشتر و بیشتر شده و در چند ماه گذشته این مشارکت شاهد جهش بوده استت. در ماه اوت، حدود ۱۰۰۰۰ سرباز چینی و روسی رزمایشی را در حوزه مرکزی شمال چین برای آزمایش سیستم‌های تسلیحاتی جدید انجام دادند و در ماه اکتبر نیز مانورهای دریایی مشترک مفصلی را با به کارگیری ۱۰ کشتی جنگی برگزار کردند که تهدیدکننده ژاپن و همراه با شبیه‌سازی حملات به زیردریایی‌های آمریکایی بود. در حالی که مسکو و پکن هیچ معاهده دفاع متقابلی ندارند، اما هدف مشترک آنها مهار آمریکا است و جنگ با هر دوی آنها به طور همزمان یک کابوس خواهد بود.

تبعات این وضعیت چیست؟

از زمانی که آمریکا از معاهده ضد موشک‌های بالستیک در سال ۲۰۰۱ خارج شد، یک رقابت تسلیحاتی موثر میان این کشور با روسیه و چین در جریان بوده است. پکن علاقه‌ای به مذاکرات بر سر مساله کنترل تسلیحات نشان نداده است، بنابراین احتمالا همه طرف‌ها به روند تقویت قوای نظامی خود ادامه خواهند داد و هر چه تعداد تسلیحات بیشتر شود، احتمال استفاده هدفمند یا سهوی از آنها بیشتر می‌شود. از سوی دیگر واضح است که چین برای جذب تایوان جاه طلبی دارد. دنیل دیویس، سرهنگ بازنشسته می گوید، اگر چین حمله کند، “بدترین حالت این است که جنگی متعارف از کنترل خارج شود – و به یک درگیری هسته‌ای تبدیل شود.”

برتری نظامی آمریکا

آمریکا هنوز هم بزرگترین و با تجربه‌ترین ارتش جهان بوده و همچنین قدرتمندترین و پیشرفته ترین زرادخانه هسته‌ای جهان را در اختیار دارد. ۱.۴ میلیون سرباز آن تقریباً به طور مداوم در ۲۰ سال گذشته درگیر جنگ بوده‌اند و نیروهای مختلف در ارتش آمریکا تجربه زیادی در هماهنگی نزدیک با یکدیگر دارند. آمریکا با داشتن بودجه نظامی سالانه ۷۳۳ میلیارد دلاری، بیش از سه برابر چین و ۱۲ برابر روسیه هزینه صرف ارتشش می‌کند. این کشور ۱۱ ناو هواپیمابر در مقایسه با سه ناو هواپیمابر چین دارد و ناو گروه‌های متعلق به آنها تجربه چندین دهه جنگ را دارند، در حالی که چینی‌ها هیچ تجربه‌ای در این زمینه ندارند. با این حال، منتقدان خاطرنشان می‌کنند که چنین تسلطی هم مانع از شکست آمریکا در ویتنام و افغانستان نشد. و زمانی که آمریکا نیروهای خود را از اروپا به آسیا تغییر مکان دهد، چین در آنجا و در اقیانوس آرام از امتیاز نزدیکی میدان جنگ به خانه برخوردار است. دیوید اوچمانک، یک تحلیلگر گفت، هر زمان که اندیشکده RAND مانورهایی جنگی را برای پنتاگون با موضوع شبیه‌سازی درگیری در دریای چین جنوبی اجرا می‌کند، آمریکا “متحمل شکستی سنگین می‌شود”.

منبع: ایسنا