ثبت بیش از ۵ هزار میلیارد ریال فروش در حوزه سلول‌های بنیادی

به گزارش ایسنا، امیرعلی حمیدیه در مراسم رونمایی از ۱۶محصول حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی که با حضور سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری صورت گرفت، با اشاره به اینکه فناوری سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی در کشورمان در طی سال‌های اخیر با پیشرفت زیادی همراه بوده است، گفت: این امر باعث شده نه تنها بیماری‌های صعب‌العلاج با هزینه‌های کمی در ایران درمان شوند؛ بلکه بیمارانی ازخارج از کشور به ایران بیایند و توسط متخصصان حوزه سلول‌های بنیادی کشورمان درمان شوند.

وی افزود: ستاد در طی ۶ سال گذشته، کارگاه ها، همایش های علمی، جشنواره‌ها و رونمایی‌های مختلفی را در حوزه‌های متفاوت برگزار کرده است که همگی نشان از افزایش تلاش فعالان کشور در سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی دارد.

دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی در ادامه گفت: به تازگی داروی بسیار استراتژیک که در زمینه پیوند اعضا و سلول‌های بنیادی خون‌ساز کاربرد دارد، توسط محققان کشورمان تولید شده است و این دارو مجوز اولیه را از سازمان غذا و دارو اخذ کرده است.

حمیدیه همچنین بیان کرد: تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان این حوزه از سال ۹۳ تاکنون رشد قابل توجهی داشتند و در حال حاضر بیش از ۱۶۰ شرکت ایجاد شده است که فروش آنها در سال ۹۹ بیش از ۵ هزار میلیارد ریال بود. محصولات ستاد به صورت دائمی در نمایشگاه دائمی تهران سالن ۳۷A به نمایش درآمده است.

محصولات ایران ساخت  رونمایی شده و کاربردهای آنها را بشناسیم

داروی آنتی تیموسیت گلوبین خرگوشی

یکی از شرکتهای حوزه زیست فناوری با تکیه بر دانش و تجربه و با استفاده از نیروهای نخبه دانشگاهی در سال ۱۳۸۵ با تولید کیت‌ها و مواد مورد نیاز آزمایشگاه های ژنتیک و سلولی مولکولی آغاز به کار کرد. در مرحله بعدی با توجه به نیاز کشور به داروهای خاص و جلوگیری از خروج ارز اقدام به ساخت داروی ATG خرگوشی کرد.

این داروی نوترکیب در گروه داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی طبقه بندی می‌شود که برای جلوگیری از رد پیوند آلوگرافت کلیه، جلوگیری و درمان عارضه پیوند علیه میزبان در بیماران دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی و برای درمان کم خونی آپلاستیک متوسط تا شدید قابل استفاده است. همچنین به عنوان کاهنده سیستم ایمنی در پیوند کبد، قلب و سایر اعضاء نیز مصرف می شود. میزان واردات این دارو در سال، حدود ۳۲۰۰۰ ویال است که با تولید داخلی آن در شرکت مذکور، از خروج حدود ۶ میلیون دلار از کشور جلوگیری خواهد شد.

پانسمان زیستی جراحی ها را ارتقا می‌دهد

پانسمان زیست‌پایه (بیولوژیک) از جنس پرده آمنیوتیک انسان نیز محصولی است که امروز رونمایی شد. این پانسمان محصول یکی از شرکتهای داخلی است که در سال ۱۳۸۶ با هدف توسعه خدمات مرتبط با سلول درمانی و مهندسی بافت تاسیس شده و فعالیت گسترده تولیدی و تحقیقاتی خود را با هدف تبدیل شدن به قطب تولیدی محصولات مبتنی بر پزشکی ترمیمی در سطح منطقه ادامه داده است.

محصول آمنیودیسک یک پانسمان زیست‌پایه (بیولوژیک) از جنس پرده آمنیوتیک انسان است که در حین فرآیند زایمان سزارین با در نظر گرفتن اصول بهداشتی و ایمنی توسط کارشناسان مجرب جمع آوری می‌شود و در سایت تولید مجهز این شرکت پس از فرآوری و خشک سازی به روشی منحصر به فرد، برش داده شده و بسته بندی می شود و در نهایت با اشعه گاما استریل سازی می شود و بعد از کنترل کیفی به بازار مصرف عرضه می شود.

کاربرد این محصول ترمیم نقایص لایه اپی تلیال قرنیه چشم انسان است که در صورتی که آسیب جدی به این لایه وارد شود، مثل سوختگی حرارتی یا شیمیایی کل قرنیه و یا بروز خراش وسیع ناشی از حوادث و یا بیماری های چشمی مثل کراتوپاتی یا ناخنک چشم، فرایند ترمیم طبیعی قادر به بازسازی این لایه نیست، پانسمان آمنیودیسک با موادی که در خود دارد موجب ترمیم کامل لایه اپی تلیال قرنیه شده و دید شفاف فرد را بعد از ترمیم باز می گرداند.

ترمیم زخم‌ها با پدهای پوستی سرعت می‌گیرد

یکی دیگر از شرکتهای داخلی در سال ۱۳۹۸توسط چند تن از بانوان محقق دانشگاهی با هدف تولید فرآورده های پوستی به منظور استفاده در ترمیم پوست، زخم پوش، سوختگی ها و بندآورنده های خون در مرکز جامع سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی تبریز تاسیس شده است و تاکنون چندین فرآورده پوستی تولید کرده است. پدهای پوستی مبتنی بر سلولز حاوی ترکیبات طبیعی هستند که برای ترمیم زخم های پوستی، زخم های دیابتی، زخم بستر و همچنین مهندسی بافت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد.

سه نوع پد پوستی بر اساس نانو سلولز ساخته شده است، یکی از این محصولات دارای یک روغن گیاهی بسیار موثر در ترمیم زخم و بافت آسیب دیده پوست است که ترکیب ضد باکتریایی دارد. همچنین ترکیب پماد پوستی بیلوا و نانوذرات نقره در تهیه دو نوع دیگر از این پدهای پوستی استفاده شده است. این پدها بسیار موثرتر از گازهای کتانی بوده و به علت ماهیت انعطاف پذیری به طور کامل محل زخم را پر می‌کنند.

عفونت‌های مقاوم در بیماران دریافت کننده پیوند سلول های بنیادی خونساز و بیماران نقض ایمنی رفع می‌شود

ماده موثره دارویی فوسکارنت تری‌سدیم (فوسکاویر) که برای نخستین بار در ایران سنتز شده برای پیشگیری و درمان عفونت‌های مقاوم سیتومگالوویروس در بیماران دریافت کننده پیوند سلول‌های بنیادی خون ساز، مبتلا به سرطان، پیوند اعضاء، بیماران مبتلا به HIV  و نقایض اولیه سیستم ایمنی به کار می‌رود.

ماده موثره دارویی مایکوفنولایت که توسط یکی از شرکتهای دانش بنیان تولید شده است، برای جلوگیری از عارضه پیوند علیه میزبان(GVHD) پیوند سلول‌های بنیادی خون ساز و رد پیوند اعضاء قلب، کلیه و کبد به کار می‌رود. طراحی روش ابداعی سنتز میکوفنولات موفتیل که در یک خلاء کارآمد، بدون مصرف کاتالیست و مواد فعال کننده به صورت سبزتر انجام شده است، زمان کوتاه تر فرآیند، بهره بالا و سادگی این فرآیند، روشی مقرون به صرفه با قابلیت اجرا در مقیاس صنعتی را ارائه می‌کند.

خدمات مبتنی بر اگزوزوم بافت توسعه یافت

یکی از محصولات نوین یکی از شرکتهای دانش بنیان، کیت استخراج اگزوزوم است. اگزوزوم، ذرات ویزیکولی با اندازه نانومتری استخراج از سلول هستند که حاوی پیام‌هایی از سلول مادری خود بوده و در ارتباطات بین سلولی نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کنند.

به جز روش استخراج به وسیله اولتراسانتریفیوژ که به عنوان روش کنترل مقایسه‌ای و استاندارد شناخته می‌شود، بقیه روش ها به علت ناکارآمدی، درصد خلوص پایین استخراج اگزوزوم و گران بودن کمتر استفاده می شوند. روش اولتراسانتریفیوژ با وجود خلوص بالا برای استخراج اگزوزوم ها، به دو مشکل اساسی محدود است که علاوه بر گران قیمت بودن، در روش های درمانی می توانند مداخله گر باشند (وجود ناخالصی). برای حل این مشکلات، ساخت کیت اختصاصی استخراج اگزوزوم‌ها منطقی به نظر می‌رسد. این کیت ضمن استخراج اگزوزوم با خلوص بالا و محدودیت‌های نیاز به اولتراسانتریفیوژ را برطرف می‌کند. بنابراین جایگزین بسیار مناسبی برای روش اولتراسانتریفیوژ خواهد بود. اگزوزوم های استخراج شده توسط این کیت می‌تواند در مطالعات پژوهشی و بالینی مورد استفاده قرار بگیرد.

کیت تشخیص مولکولی ایران‌ساخت ویروس ها را نابود می‌کند

کیت کیفی تشخیص مولکولی آسپرژیلوس به روش مولکولی PCR-Time Real Multiplex قادر است گونه‌های مهاجم آسپرژیلوس و سایر آسپرژیلوس های مهم در حوزه تشخیص پزشکی را شناسایی کند. برای جلوگیری از نتایج منفی کاذب این کیت حاوی کنترل داخلی است. کیت تشخیص مولکولی BKV, CMV و EBV بصورت همزمان با روش Multiplex Real-Time PCR برای عفونت های بعد از پیوند به کار می‎رود.

کیت تشخیص مولکولی کووید ۱۹ به روش PCR Time-Real برای تشخیص کروناویروس به روش مولکولی طراحی شده و قادر است دو ناحیه ژنومی از ویروس، شامل ژن N و ORF۱ab را با حساسیت و اختصاصیت بالا تشخیص دهد. همچنین برای بررسی کیفیت فرآیند استخراج اسید نوکلوئیک و پیشگیری از نتایج منفی کاذب، تکثیر ژن P RNase انسانی به عنوان کنترل داخلی در طراحی این کیت مد نظر گرفته شده است.

تولید فاکتورهای رشد ایران‌ساخت شد

یکی از شرکت های دانش بنیان از سال ۱۳۸۹ فعالیت خود را در حوزه تولید محصولات بیوتک و فاکتورهای رشد آغاز کرده است. این شرکت طی سال های اخیر با ورود به حوزه پزشکی بازساختی و سلول های بنیادی توانسته ۳ فاکتور رشد EGF ، FGF-۱ و KGF-۱  را با خلوص و فعالیت بیولوژیک بسیار بالا در حد نیمه صنعتی تولید کند. این فاکتورهای رشد به آزمایشگاه های متعددی برای استفاده تحقیقاتی ارائه شدند. همچنین برای تولید دارو برای ترمیم زخم و تولید فرآورده های مهندسی بافت نیز قابلیت استفاده دارند.

فاکتور رشد اپیدرمی نوترکیب انسانی (rhEGF)، یک پلی پپتید کوچک ۵۳ آمینواسیدی است که در بسیاری از بافت‌های بدن یافت شده و موجب رشد سلول‌های اپی تلیال می شود. تاثیر EGF در بازسازی پوست ثابت شده است و در محصولات دارویی ترمیم زخم و محصولات آرایشی استفاده می‌شود. این محصول در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی در حوزه کشت سلول و همچنین مهندسی بافت مصرف دارد.

فاکتور رشد فیبروبلاستی نوترکیب انسانی (rhFGF۱)، یک پلی پپتید ۱۵۵ آمینواسیدی است که در بسیار از بافت‌های بدن یافت شده و موجب رشد سلول‌های اپی تلیال می شود. FGF۱ در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی کشت سلول و مهندسی بافت مصرف دارد و به صورت گسترده‌ای در محصولات آرایشی جوانساز در دنیا استفاده می‌شود. با توجه به اثر این فاکتور رشد در بازسازی پوست در محصولات دارویی ترمیم زخم نیز استفاده می‌شود.

فاکتور رشد کراتینوسیتی نوترکیب انسانی (rhKGF-۱)، یکی از اعضای خانواده فاکتورهای رشد فیبروبلاستی است که در مرحله‌ اپیتلیزاسیون (ساخت لایه‌ بافت پوششی) در فرایند بهبود زخم حضور دارد و موجب تکثیر سلول‌های اپیتلیال می شود و در محصولات دارویی ترمیم زخم استفاده می‌شود.KGF-۱ همچنین در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی کشت سلول و مهندسی بافت مصرف دارد.

ساخت کیت استخراج DNA از بزاق

استخراج DNA از بزاق یک روش جایگزین برای این مساله است. استخراج از بزاق به دلیل درگیر بودن دهان با باکتری های زیاد آلودگی دارد که باید در طی یک پروسه مشخص و با شست و شو این میزان را کاهش داد. این روش نوین توسط یکی از شرکت های داخلی توسعه یافته است.

مرسوم‌ترین راه استخراج DNA، استفاده از سلول‌های خونی است. اما این روش برای بیماران مسن، مادران باردار و نوزادان و کودکان کم سن و سال بسیار سخت است و معمولا به سختی اتفاق می‌افتد. این سختی برای بیمارانی که خون آن‌ها سریعا لخته می‌شود و یا بیماری کم خونی دارند، بسیار بیشتر است.

به نقل از معاونت علمی ریاست جمهوری، استخراج DNA از بزاق یک روش جایگزین برای این مساله است. استخراج از بزاق به دلیل درگیر بودن دهان با باکتری های زیاد آلودگی دارد که باید در طی یک پروسه مشخص و با شست و شو این میزان را کاهش داد. سپس با استفاده از یک کیت پایدار کننده می توان بزاق را برای مدت مشخصی در دمای اتاق پایدار نگه داشت تا آزمایشگاه ها بتوانند در مدت زمان طولانی تری از آن استخراج با کیفیت داشته باشند.

منبع:ایسنا