توصیه‌های یک استاد دانشگاه برای رفع چالش‌های آموزش مجازی

نصرالله ایران پناه در گفت و گو با ایسنا با اشاره به تاثیرات ویروس کرونا در حوزه های مختلف به ویژه حوزه آموزش، اظهار کرد: می توان این واقعه را به علت وسعتی که بر روی جوامع انسانی در طول این یک سال داشته، همچون جنگ جهانی اول تلقی کرد و تاریخ ارتباطات انسان ها را به قبل و بعد از کرونا تقسیم کرد.

وی افزود: در بخش آموزش و پژوهش اثرات ناشی از این ویروس و بحران پیش آمده آن، بسیار بیشتر بوده و در این حوزه آثار شیوع کرونا را به وضوح دیدیم.

این استاد آمار دانشگاه اصفهان با بیان اینکه در اسفندماه سال گذشته، فقدان آمادگی و آشنایی لازم با این شیوه آموزشی جدید، موجب شد اقدامات جایگزین با کندی انجام شود، تصریح کرد: دانشگاه‌ها به سمت آموزش مجازی رفتند، مشکلات به خوبی کنترل شد و می توان گفت دانشگاه ها با تاخیر یک ماهه توانستند با این چالش مبارزه کنند.

ایران پناه، فراهم نبودن زیرساخت ها در ابتدای ورود به این عرصه را یکی از چالش های دانشگاه ها عنوان کرد و گفت: مانند هر کاری که برای نخستین بار شروع می شود، چالش هایی در این مسیر ایجاد شد. زیرساخت های اینترنت آماده نبود و این موضوع مشکلاتی ایجاد کرد. برخی اساتید و دانشجویان با زیرساخت های دانشگاهی مشکل داشتند، اما به مرور زمان و هرچه به انتهای نیم سال دوم تحصیلی نزدیک شدیم، رد و بدل کردن تجربیات به خوبی انجام شد و ترم به سرانجام رسید.

وی با بیان اینکه آموزش و پژوهش در اسفندماه گذشته بسیار دستخوش تغییر شد، خاطرنشان کرد: آموزش در فضای مجازی و ارتباط جدید، با ابزارهای خاص میسر است و از این رو زمانی لازم بود تا اساتید و دانشجویان با شیوه جدید هماهنگ شوند و به مرور رفع چالش های این حوزه فراهم شد.

به گفته این استاد گروه آمار دانشگاه اصفهان، فضای مجازی و آموزش از راه دور با کلاس حضوری تفاوت بسیاری دارد و این تفاوت را می توان به تمایز میان تئاتر و سینما تشبیه کرد.

ایران پناه اضافه کرد: در کلاس حضوری نگاه و صوت همزمان رد و بدل می شود و حس و حال دیگری بر کلاس حاکم است، اما در فضای مجازی که تنها یک صفحه دیده می شود، امکان نوشتن همزمان و درک مطلب نیست. ممکن است این فضای جدید، خشک و سخت به نظر برسد، اما در شرایط حال حاضر چاره ای جز کنار آمدن با این فضا نداریم.

عضو هیات علمی گروه آمار دانشگاه اصفهان یکی دیگر از چالش های پیش آمده در آموزش این دوران را برگزاری نوع آزمون ها اعلام کرد و افزود: در فضای حضوری آزمون در ساعت مقرر با شرایطی انجام می شد که دانشجو موظف به پاسخ در بازه زمانی مشخص بود و این فضا نیز کاملا قابل کنترل بود، اما در حال حاضر نگرانی اساتید بروز اُفت آموزشی در پی برگزاری این نوع جدید آزمون ها است.

وی تاکید کرد: دانشجویان در شرایط حال حاضر کمتر از آموزش حضوری آمادگی درس دارند که نیاز است این موضوع آسیب شناسی شود تا حق دانشجویی تضعیف نشود. 

این استاد دانشگاه با بیان اینکه دانشجویانی هستند که ممکن است از این فضا سوء استفاده کنند، خاطرنشان کرد: به عنوان یک استاد آزمون اُپن بوک را مشکل نمی دانم.

ایران پناه، چالش دیگری که به عنوان یک استاد در این دوران با آن روبرو بوده است را در خصوص ارتباط دانشجویان با یکدیگر در زمان آزمون و رد و بدل کردن جواب ها اعلام کرد و گفت: تا حد امکان سعی کرده ام این چالش را برطرف کنم.

عضو هیات مدیره انجمن آمار ایران با اشاره به اقدامات انجام شده در حوزه پژوهش، اظهار کرد: جلسات دفاع و کارهای تحقیقی و پژوهشی نیز در این فضا انجام شد و وقفه ای ایجاد نکردیم. از سامانه ال ام اس به جز حوزه آموزش در پژوهش نیز می توانیم استفاده کنیم، گرچه معتقدم ممکن است کیفیت شرایط حضوری را نداشته باشد. 

وی تاکید کرد: در آموزش مجازی این روزها از جنبه آموزش چیزی نسبت به فضای حضوری کم نشده و در جاهایی حتی راحت تر و با صرف وقت بهتری برای استاد و دانشجو امکاناتی فراهم شده است. کلاس ها در سامانه ثبت می شود و تدریس با سرعت بیشتری انجام می شود. کلاس های آزاد را می توان بعد از ساعت ۶ و نیم برگزار کرد و از فضای گروه ها برای رد و بدل کردن مشکلات و سوالات اساتید با دانشجویان استفاده کرد.

ایران پناه با اشاره به کاهش رفت و آمدها در پی این تعطیلی ها، گفت: البته این کاهش نقاط قوت برای دانشجویان است و دانشجو باید از این فرصت استفاده کند. از طرفی برخی از دانشجویان مشکلات زیرساخت و کندی اینترنت دارند که سعی شده تا حدی برطرف شود.

به گفته این استاد دانشگاه، اگر می خواهیم ساختار جوابگوی نیازها باشد نیاز به برنامه ریزی است و آموزش در نرم افزارها قرار داده شده و باید دانشجویان استفاده کنند. توصیه این است اولا باید آموزش ها را فرابگیریم و به طور کامل با آنها آشنا شویم و در وهله دوم از سیستم ها به خوبی استفاده کنیم.

وی افزود: تنها به فضای مجازی قناعت نکنیم و برای اینکه دانشجویان در این دوران کمتر آسیب ببینند کلاس ها را آفلاین نیز قرار دهیم. فیلم و جزوه به دانشجویان کمک بزرگی خواهد کرد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: اساتید باید بتوانند استرس دانشجو برای حضور در امتحان را کاهش دهند تا دچار افت نشوند. به دانشجویان هم توصیه می کنم مانند قبل درس بخوانند. مشکلاتشان را با اساتید در میان بگذرند و خواهان برطرف شدن مشکلاتشان باشند.

به گفته ایران پناه در حوزه پژوهش شرایط موجود کمی سخت شده است. دانشجویان دکترا و ارشد از این جنبه کمی متضرر می شوند. البته دانشگاه تصمیم گرفته کمی کمک کند.

وی با مقایسه ساختارهای کشور در این حوزه نسبت به دیگر کشورها، گفت: اختلاف زیادی با کشورهای پیشرفته داریم، اما می توانیم از تجارب آنها استفاده کنیم. آنچه از کشورهای پیشرفته صنعتی می بینیم دور هستیم که با مدیریت و برنامه ریزی خوب می توان به آنها رسید.

این استاد دانشگاه اضافه کرد: در کشورهای پیشرفته، بخش زیادی از درآمد دانشگاه از صنعت و بخش های خارج از دانشگاه تامین می شود که در قالب طرح های پژوهشی و رساله ارتباط دوسویه صورت می گیرد. در این کشورهای دانشگاه خواسته صنعت را برآورده می کند و صنعت نیز نیاز مسائل رفاهی و مادی دانشگاه را تامین می کند. می توان گفت در این کشورها بودجه دانشگاه از این طریق تامین می شود نه از پول نفت و سرانه مملک.

ایران پناه همچنین خاطرنشان کرد: رشته های بین رشته ای در کشورهای پیشرفته جایگاه بالایی دارند که جای آن در کشور خالی است. ارتباط گروه های مختلف در خصوص کارهای تحقیقاتی مشترک در کشورهای پیشرفته بسیار زیاد است و پژوهشگاه ها در کنار دانشگاه ها وجود دارند. در ایران نیز نیاز است مراکز بزرگ ما به پژوهشگاه مجهز شوند. برای مثال در حال حاضر در کشور پژوهشگاه قوه قضاییه وجود دارد که کاربردی است.

وی افزود: حوزه دارو و درمان نیز نیاز به پژوهشکده دارد که متاسفانه در کشور ما صرفا کارهای نظارت بر داروخانه وجود دارد. البته پژوهشکده قلب و عروق اصفهان از معدود مراکزی است که شکل گرفته و امیدواریم تعداد این مراکز بیشتر شود.

این استاد آمار با اشاره به بحران کرونا و ارائه آمارهای مبتلایان و مرگ و میرهای ناشی از این بیماری گفت: آمار علم انجام علوم دیگر است. آمارهای کرونا در کشور ثبت می شود و رصد آن در حد صفر است. نیاز است در این حوزه تغییری ایجاد شود تا بتوان بیماری را بهتر کنترل کرد.

ایران پناه اظهار کرد: دانشگاه ها نباید فقط به تولید مقاله بپردازند. متاسفانه ترفیع اساتید فقط با مقاله است که این کار موجب تولید مقالات بی کیفیت می شود. دفاتر ارتباط با صنعت شکل گرفته اما متاسفانه عملا خروجی مناسبی نمی بینیم. در کشورهای پیشرفته دنیا دانشگاه از صنعت کسب درآمد می کند و در ایران برعکس است.

وی افزود: نیاز به مدیریت کلان در بخش های مختلف جامعه وجود دارد. پژوهش های مجلس باید فعال تر باشد و باید مدیران برنامه ریز داشته باشیم  و از تجارب کشورهای دیگر استفاده کنیم.

این استاد دانشگاه آمار دانشگاه اصفهان نقطه قوت شیوع کرونا را کاهش تردد و حضور اجباری در جلسات حضوری عنوان کرد و گفت: بحران کرونا بعد مسافت را کاهش داد و اکنون جلسات به صورت مجازی به سادگی و بدون هزینه و صرف زمان برگزار می شود. همچنین وبینارهای بسیاری در قالب فضای مجازی در این دوران برگزار شد که افراد توانستند به راحتی از آنها استفاده کنند.

انتهای پیام

منبع:ایسنا